Od kwietnia 2014 roku, w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, można było „przejechać się” rowerem, na którym Afrykę przemierzali uczestnicy sztafety Afryka Nowaka. Gdyby ktoś nie pamiętał, to jest to ta ekipa ponad 100 osób, która przez ponad dwa lata poszukiwała śladów Kazimierza Nowaka w Afryce… Otrzymali za realizację swego szalonego pomysłu Nagrodę Specjalną podczas gdyńskich Kolosów w 2012 roku, a także nagrodę Travellera od wydawnictwa National Geographic Polska.
Ale co robi rower w muzeum? Tym bardziej współczesny? Właściwie stoi – choć za eksponat trudno go uznać, jest bowiem elementem precyzyjnej konstrukcji. Każdy zwiedzający może na niego wsiąść, i nieco się wysilając, wprowadzić w ruch archiwalne zdjęcia Kazimierza Nowaka, które są z rowerem połączone łańcuchem rowerowym. Oczywiście cały mechanizm opiera się na rowerowych trybach, zębatki terkocą i trzeszczą, jak w porządnie zajechanym „góralu”. Taki miał być efekt – wsiadasz i jedziesz, jednocześnie obserwując zmieniające się obrazy ponad kierownicą. Niemal jak w rzeczywistości, ale we wnętrzach obszernej sali, w której zgromadzone są afrykańskie eksponaty.
Oto chyba na dobre trwa przywracanie pamięci o Kazimierzu Nowaku, znajduje się wreszcie w odpowiednim miejscu – wśród takich polskich podróżników jak Stefan Szolc Rogoziński, Leopold Janikowski czy Wacław Korabiewicz, na wystawie „Wiwat Polonia! Ślady Polaków w Afryce. Historia i teraźniejszość.” . Sporą część wystawy zajmują także zdjęcia uczestników sztafety, są one dowodem na ich wkład w przywracanie i pielęgnowanie pamięci o polskim podróżniku.
Wspomniany rower wciąż nosi ślady afrykańskich dróg, zębatki i tryby są zakurzone, ramę upiększają błotne ślady afrykańskiej gleby – brał udział w 19. etapie przez Republikę Środkowoafrykańską, w 20. etapie przez Czad oraz w 21. etapie przez Polskę i Ukrainę. Oczywiście wyposażony jest w sakwy Crosso, których używali wszyscy uczestnicy Afryki Nowaka.
Norbert Skrzyński
